Veluwe Zwerfpad – Wandelen over de ‘eindeloze Veluwe’
Officieel Lang Afstands Wandelpad
Streekpad 16 – 375 km
Omschrijving Veluwe Zwerfpad
Verbaas je over de enorme stuifzandgebieden, uitgestrekte heidevelden en glooiende heuvels. Bij de oude boerderijtjes met grazende koeien lijkt de tijd stil te staan. Het Veluwe Zwerfpad voert 375 kilometer over vooral onverharde paden door een unieke streek. Op het pad worden de Veluwezoom, Kootwijkerzand, Loenermark en Nationaal Park de Hoge Veluwe doorkruist. Loop door de gebieden en sta oog in oog met het wild van de Veluwe: herten, reeën, wilde zwijnen en zelfs moeflons.
Etappe 1-1
Arnhem – Wolfheze 19,2 km
Woensdag 13 januari 2021
De witte Watermolen
Het molengebouw stamt uit de dertiende eeuw en is daarmee waarschijnlij het oudste nog bestaande gebouw in Arnhem. Het is een bovenslagradmolen: het water valt aan de bovenkant op de schoepen van het rad. In de molen wordt nog steeds regelmatig graan gemalen. Het is de enige nog werkende watermolen aan de Sint Jansbeek. De beek heeft ooit acht watermolens aangedreven. De Sint Jansbeek vormde als ware het kloppende hart waar Arnhem aan ontstond en gedijde. Pas in de vijftiende eeuw kwam de stad aan een echte rivier te liggen toen Hertog Karel van Gelre opdracht gaf om de bedding van de Rijn te verleggen.
Bezoekerscentrum Sonsbeek
In de ernaast gelegen boerderij is het bezoekerscentrum van de gemeente Arnhem gevestigd. Hier is informatie te vinden over de stadsparken Sonsbeek, Zijpendaal en Gulden Bodem. Ook is er meel te koop dat in de watermolen is gemalen. Sonsbeekpark behoort tot de oudste stadsparken van Nederland en is in 1821 ontworpen door de bekende landschapsarchitect J.D. Zocher in opdracht van de toenmalige eigenaar baron Van Heeckeren.
Nederlands Watermuseum
Kasteel Zijpendaal
Buitenplaats, gebouwd bij de oorsprong van de Sint Jansbeek. De plek waar het bronwater uit de grond sijpelde, stond bekend onder de naam de Siep of de Sijp.
Warnsborn
Het fraaie landgoed Warnsborn met zijn bronnen, sprengen, bossen, weilanden en boerderijen dreigde in 1929 verkaveld te worden tot bouwpercelen voor villa’s, nadat het was aangekocht door een onroerendgoedmaatschappij. Dit werd voorkomen door onteigening van het terrein. In 1932 kwam het landgoed in handen van de Stichting Het Geldersch Landschap.
Slag om Arnhem
Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog is er bijzonder fel gevochten op de Veluwezoom west. Luchtlandingstroepen van de geallieerden probeerden in de derde week van september 1944 het bruggenhoofd over de Rijn bij Arnhem in handen te krijgen. Deze operatie Market Garden werd een mislukking waarbij vele doden vielen. Een deel van hen ligt op de Airborne begraafplaats in Oosterbeek.
Wodanseiken
Langs de enigszins kronkelende beek staan stokoude eiken, waarvan de leeftijd op zo’n 450 jaar wordt geschat. Ze worden Wodanseiken genoemd. Landschapsschilders van de Ooserbeekse school die omstreeks 1850 vaak naar de bossen van Wolfheze trokken om er romantische natuurtaferelen vast te leggen, gaven de naam aan de woudreuzen.
Etappe 1-2
Wolfheze – Planken Wambuis 19 km
Woensdag 20 januari
Het dorp Wolfheze
Het oude, oud de Middeleeuwen stammende gehucht Wolfheze is tijdens de Tachtigjarige Oorlog volledig verwoest door Spaanse troepen. Pas zo’n vier eeuwen later ontstond er een nieuw dorp, mede door het blindentehuis en de psychiatrische inrichting die in de negentiende eeuw langs de spoorlijn Ede-Arnhem waren gesticht.
Natuurgebied Wolfheze
De heidevelden van het afwisselende natuurgebied Wolfheze worden begraasd door pony’s en runderen. Het terrein is bijzonder rijk aan grafheuvels.
Hessenweg
Het gebied Planken Wambuis is genoemd naar de uit 1782 stammende herberg die op de plaats van het huidige restaurant heeft gestaan. De N224 was destijds een belangrijke hessenweg waarover behoorlijk wat wagens reden. Voerlieden reisden van de 16e tot de 19e eeuw met hun hessenwagens getrokken door paarden, over de Veluwe van en naar (zuid) Duitsland. Vanwege de omvang en zwaarte van de wagens, maakten de Hessenvoerlui gebruik van speciale routes. De vierwielige wagens trokken met een bocht om de dorpen heen. De brede sporen die de Hessenwagens trokken, werden later Hessenwegen genoemd. Hessenwegen waren interregionale handelsverbindingen. De naam is afgeleid van het Duitse Hessen (een deelstaat), omdat veel van deze voerlui me dit soort wagens daar vandaan kwamen. De wagens hadden een grotere asbreedte dan de regionale karren en wagens. Op de Veluwe kom je de naam Hessenweg als straatnaam nogal eens tegen. De kostbare lading bestond uit maalstenen uit de Eifel, potten, pannen en voorwerpen van aardewerk. Ook werd er zwartsel voor de kleding van de Veluwenaren vervoerd in vaten.
De naam Planken Wambuis komt van de door-rijschuur bij de herberg, daar reden de Hessenwagens ’s avonds naar binnen en reden de volgende morgen aan de andere kant weer naar buiten. Dus deze schuur was een houten jas (Planken Wambuis). De voerlui sliepen ook in de schuur bij hun vracht en paarden. Een andere verklaring luidt dat ‘planken of houten wambuis’ doodskist betekent.
Etappe 1-3
Planken Wambuis – Lunteren 18,9 km
Woensdag 27 januari 2021
Teunie Prins-Gerritsen en haar bedrijf
